Thời gian gần đây, “du học giá rẻ Đài Loan” đang trở thành lựa chọn phổ biến với nhiều người Việt. Tuy nhiên, đằng sau trào lưu này là một thực tế gây tranh cãi: không ít người đi theo diện du học nhưng mục đích chính lại là làm thêm kiếm tiền, thậm chí làm việc toàn thời gian như lao động phổ thông. Liệu đây có phải là cách “lách luật” để sang Đài Loan lao động hợp pháp?
Du học giá rẻ Đài Loan – Lựa chọn hấp dẫn nhưng đầy tranh cãi
Sau đại dịch COVID-19, Đài Loan đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng, đặc biệt trong các ngành như xây dựng, sản xuất, chăm sóc người già, nông – ngư nghiệp. Tuy nhiên, ngành dịch vụ – nơi có nhu cầu lao động cao – lại chưa được mở cửa cho lao động nước ngoài.
Chính vì vậy, một xu hướng mới đã âm thầm nở rộ: nhiều công ty môi giới đưa người Việt sang Đài Loan dưới hình thức “du học”, nhưng thực chất mục tiêu chính là để làm thêm, kiếm tiền với hy vọng đổi đời.
Với chi phí thấp hơn đi xuất khẩu lao động gấp 3-4 lần, cộng với cơ hội vừa học vừa làm, hình thức này được xem là “đôi bên cùng có lợi”. Tuy nhiên, đằng sau đó là hàng loạt vấn đề nhức nhối đang đặt ra câu hỏi về đạo đức, pháp lý và cả tương lai của chính những người trong cuộc.
Tại sao nhiều người chọn con đường “du học giá rẻ”?
So với hình thức đi lao động phổ thông, việc du học Đài Loan theo chương trình học nghề hoặc đại học mang lại nhiều lợi thế:
- Chi phí thấp hơn nhiều: Du học sinh chỉ mất vài chục triệu để sang Đài Loan, trong khi lao động phổ thông phải bỏ ra cả trăm triệu.
- Được phép làm thêm hợp pháp: Trong thời gian học, sinh viên được phép làm thêm 20 giờ/tuần, lên đến 40 giờ vào kỳ nghỉ.
- Cơ hội xin ở lại làm việc: Sau khi tốt nghiệp, du học sinh có thể nộp đơn xin ở lại làm việc hợp pháp tại Đài Loan.
- Không mất “phí mua việc”: Khác với lao động phổ thông, du học sinh dễ dàng chuyển đổi công việc nếu không phù hợp, không tốn thêm phí. Một số trường còn cấp học bổng toàn phần và hỗ trợ sinh hoạt phí hàng tháng.
Chính những điều này khiến hình thức “du học làm thêm” trở thành lựa chọn hấp dẫn cho nhiều người muốn sang Đài Loan mưu sinh.
Mặt trái của giấc mơ Đài Loan: Học một đường, làm một nẻo
Nhiều du học sinh chia sẻ rằng họ phải làm công việc tay chân ngay từ khi còn ngồi trên giảng đường, do việc tìm kiếm công việc đúng ngành sau tốt nghiệp là rất khó khăn. Ví dụ, anh Nguyễn Văn Dũng – học ngành công nghệ thông tin – lại phải làm công nhân tại các công trường xây dựng.
“Tìm việc đúng ngành ở lại Đài Loan là điều rất khó. Tôi học CNTT nhưng phải làm công việc tay chân để tồn tại.” – anh chia sẻ.
Rõ ràng, mục tiêu “du học để học” đang dần bị lu mờ. Thay vào đó, nhiều người chọn “đi học để làm” – làm thêm càng nhiều, càng tốt.
Hệ lụy và tranh cãi xung quanh hình thức du học giá rẻ
Với các trung tâm môi giới và nhà trường, mô hình này giúp họ thu hút người học trong bối cảnh dân số Đài Loan đang già hóa, thiếu sinh viên. Với người lao động, đây là con đường “hợp pháp” và tiết kiệm hơn để sang nước ngoài kiếm tiền.
Tuy nhiên, mô hình này cũng dấy lên nhiều lo ngại:
- Gây biến tướng môi trường giáo dục, khiến hình ảnh du học sinh bị ảnh hưởng.
- Làm xáo trộn thị trường lao động và tạo ra sự cạnh tranh không công bằng.
- Khiến nhiều người đi du học nhưng không thực sự tiếp thu được kiến thức chuyên môn.
Kết luận: Kết luận: Du học giá rẻ Đài Loan – Lợi hay hại?
Không thể phủ nhận du học giá rẻ tại Đài Loan mở ra cơ hội mới cho nhiều bạn trẻ. Tuy nhiên, nếu không được quản lý chặt chẽ, mô hình này có thể bóp méo mục tiêu giáo dục, trở thành cách lách luật để đi lao động. Người trong cuộc nên tỉnh táo, cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn con đường này.
台灣疫情後掀起缺工潮，許多行業都希望引進移工，不過目前開放移工的產業只有看護、營建、製造或農漁業，服務業不在其中。近幾年興起仲介東南亞學生來台留學，在學期間學生可以到各行各業打工、學校會給生活費，畢業後還可以申請留下來繼續工作。
今（2025）年27歲的阮文勇來台灣5年了，剛從東南科技大學畢業，其實大三、大四就開始找工作，但念的是資訊科技，做的卻是電視台棚內搭景。
畢業僑生阮文勇說道，「因為如果我要留在台灣，要找同一個念的跟做的一樣的都不好找，真的不好找。」
依照規定，雇主聘僱僑外生工作，在學期期間每週最長是20個小時、寒暑假期間每週可以有40個小時；從疫情前就做留學仲介到現在已經6個年頭了，陳百梅的留學機構每年報名要來台灣念高職、大學、碩士的僑生逐年提升。
Nguồn tham khảo: 東南亞學生來台數量增 引假留學真打工爭議
